Przyczyn występowania płynu w stawie kolanowym jest bardzo wiele. Najprościej ujmując, obecność płynu w stawie jest objawem choroby, jednakowoż nie stanowi to manifestacji patognomonicznej. O wiele lepiej jest o nim mówić jako o objawie, a nie traktować obecności wysięku jako schorzenia samego w sobie. Pacjenci często w trakcie wywiadu lekarskiego informują o dolegliwościach ze strony stawu kolanowego.
Najczęściej kwitują dolegliwości stwierdzeniem, że w przeszłości była woda w kolanie i że ortopeda ją usunął za pomocą strzykawki. Nie jest to jednak wystarczające dla stwierdzenia dokładnych przyczyn występowania patologii w obrębie układu ruchu. Jeśli sam w sobie pacjent nie zainteresował się leczeniem tych dolegliwości, to najprawdopodobniej nie ma również przeprowadzonej swoistej diagnostyki. Przyczyny wysięku w stawie kolanowym Tak jak już było powiedziane na początku – obecność wody, lub bardziej poprawnie: wysięku w stanie kolanowym stanowi swoistą wskazówkę kliniczną. U pacjentów na ogół obecność płynu w kolanie nie jest objawem izolowanym, lecz towarzyszy innym dolegliwościom, jak choćby ból w trakcie wyprostu i zgięcia kolana, obrzęk oraz ograniczenie ruchomości.
Klasycznie, woda w kolanie występuje jako konsekwencja pojawiającego się stanu zapalnego. Pod wpływem uwalnianych w trakcie procesu zapalnego mediatorów (prostaglandyn, leukotrienów, cytokin) dochodzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych oraz utraty ich szczelności. Wraz z wodą do przestrzeni stawowych wydostają się również frakcje białkowe oraz inne elementy osocza. Pod wpływem czynników zapalnych można się również spodziewać występowania przerostu błony maziowej, który to potęguje jeszcze intensywniej wszelkie dolegliwości związane z obecnością płynu. Schorzenia mogące doprowadzać do występowania wysięku w stawie kolanowym
Wysięk w stawie kolanowym jest implikacja procesu zapalnego. Zapalenia stawu kolanowego, poza gruźlicą albo kiłą mają charakter nieswoisty. Do najczęstszych przyczyn nieswoistym odczynów zapalnych w obrębie stawu kolanowego należy zaliczyć:
- chorobę zwyrodnieniową stawu kolanowego, w tym wikłającą zmiany zwyrodnieniowe w obrębie stawu biodrowego,
- zmiany po-urazowe; mają one często charakter wtórny i wynikają z uszkodzenia elementów więzadłowych, chrząstki oraz łąkotek.
- reumatoidalne zapalenie stawów: w RZS-ie dochodzi do przerostu błony maziowej, powstawania nasilonego wysięku oraz niszczenia chrząstki, ścięgien i więzadeł stawu kolanowego,
- łuszczycę,
- zapalenie skórno-mięśniowe,
- toczeń rumieniowaty układowy,
Kliniczne rozpoznanie wysięku
Diagnostyka kliniczna wysięku w stawie kolanowym opiera się o kilka podstawowych metod diagnostycznych:
- badanie podmiotowe
- badanie przedmiotowe,
- badania radiologiczne: USG, MRI, RTG,
- badanie płynu stawowego,
- artroskopia,
Podstawowym, gabinetowym testem pozwalającym na stwierdzenie obrzęku stawu i wysięku jest objaw balotowania rzepki. Pod wpływem ucisku wywieranego na rzepkę, przy zaciśnięciu zachyłka nadrzepkowego torebki można palpacyjnie wyczuć „odbijanie się” rzepki od powierzchni stawowej kości udowej. Gdy stwierdza się w badaniu klinicznym, iż woda w kolanie jest obecna, to wtedy podejmuje się decyzję o poszerzeniu diagnostyki.