1. Kreatynina – charakterystyka
Kreatynina we krwi stanowi produkt rozpadu kreatyny, czyli substancji, która jest w mięśniach nośnikiem energii ( podlega ona ufosforylowaniu do tak zwanej fosfokreatyny, która ma wysokoenergetyczne wiązania, wykorzystywane w razie potrzeby do pracy naszych mięśni ). Badania dowodzą, że około 1-2% kreatyny dziennie poddawane jest przemianie w kreatyninę, która następnie trafia do nerek, poddawana jest procesowi filtracji i ulega wydaleniu.
Stężenie kreatyniny w naszej krwi zależy głównie od ilości masy mięśniowej u poszczególnych płci ( u kobiet niższe niż u mężczyzn), a dodatkowo jest uzależnione od ilości mięsa, które spożywamy ( przy jego dużym spożyciu poziom kreatyniny może bardzo wzrastać ). Niemniej jednak u każdego człowieka stężenie kreatyniny utrzymuje się względnie na stałym poziomie.
Biorąc pod uwagę to, że kreatynina nie ulega wchłanianiu zwrotnemu, ani też nie jest wydzielana przez cewki nerkowe, a jej ilość w moczu uzależniona jest tylko i wyłącznie od funkcji filtracyjnej naszych nerek ( od przesączania kłębuszkowego ), określenie jej stężenia w moczu i surowicy krwi znalazło bardzo szerokie zastosowanie w ocenie prawidłowego funkcjonowania nerek. Wzrost stężenia kreatyniny we krwi jest wyznacznikiem przewlekłej i ostrej w przebiegu niewydolności nerek.
2. Kreatynina – przebieg badania
Poziom kreatyniny we krwi po badaniu oceniany jest według norm, które zawarte są obok wyników. W celu oznaczenia jej stężenia do badania pobierana jest próbka krwi żylnej, najczęściej z zżyły łokciowej pacjenta. Aby wynik badania był miarodajny, należy udać się na nie na czczo.
3. Kreatynina – normy
Prawidłwo stężenie kreatyniny we krwi powinno mieścić się w przedziale od 53 do 115 µmol/l (od 0,6 do 1,3 mg). Niemniej jednak wartość kreatyniny w surowicy uzależniona jest od wagi, płci, wieku, masy mięśniowej i ilości spożywanego mięsa przez pacjenta. Należy także zaznaczyć, że wynik może być zaflaszowany, jeżeli próbka jest zhemolizowana, lub pacjent ma duże stężenie bilirubiny.
Określenie stężenia kreatyniny jest kluczowe w obliczaniu tak zwanego klirensu kreatyniny, według specjalistycznego wzoru. Obliczona w ten sposób wartość klirensu kreatyniny jest oznaczeniem wartości tak zwanego przesączania kłębuszkowego ( GFR ) i jest doskonałym wskaźnikiem do sprawdzenia funkcji filtrującej nerek.
Jednakże należy mieć na uwadze, że do wzrostu stężenia kreatyniny we krwi, dochodzi dopiero, gdy conajmniej połowa miąższu nerek zostanie uszkodzona. Dlatego przy ocenie funkcji nerek na podstawie wyżej wspomnianego stężenia należy zachować ostrożność. Ponadto u osób w podeszłym wieku, które są wyniszczone i mają niewielką masę mięśniową, stężenie kreatyniny może być niewielkie, pomimo uszkodzenia funkcji nerek.
Więcej na: Kreatynina – wyniki, normy i badania